تــــــصــــــوف و عــــــرفــــــان 🤍

السلام علیکم و رحمت الله و برکاته

میشه در مورد کشف و یا الهام گرفتن تصوف شرح بیشتری بدین؟

جواب:

وعلیکم السلام. اولا بدانیم که تصوف چیز جدید یا جدا از دین و شریعت مقدسه نیست. تصوف اصطلاحی است که در زمان تابعین کرام عام شد. ولی مفهوم و حقیقتش در دل قرآن و سنت موجود هست. تصوف همان تزکیه ای هست که در قرآن پاک آمده و همان احسان هست که در حدیث صحیح و مشهور به جدیث جبریل آمده است.

پس تصوف ، بدعت یا نو آوری در دین نیست. تصوف همون تزکیه و احسان و اصلاح نفس هست.

البته عده ای بوده و هستند که برای منافع خود یا بخاطر جهل ، بدعاتی را داخل تصوف و تزکیه کرده و می کنند که ساحت تصوف از این بدعات پاکه ؛ مانند خود دین و مذهب که چه بدعاتی را افراد زیادی در طول تاریخ وارد دین و شرع مقدس کرده اند . پس همانطور که وجود بدعت در دین دلیل خرابی دین نیست ، همینطور وجود بدعت در تصوف که یک سوم دین و مغز دین هست ، دلیل خرابی تصوف نیست.

برای فهم بهتر و کامل تر این قضیه ، کتاب کم نظیر حضرت امام ندوی رحمه الله بنام " ربانیة لا رهبانية " که بنام نگرشی نو به عرفان و تصوف ترجمه شده ، توصیه میشه.

کشف و الهام هم چیزی هست که در نتیجه صفای درون نصیب عده ای میشه. البته دو نوع صفای درون داریم : صفای درونی که نتیجه و ثمره عمل به شریعت و ذکر الله و تقوا و نور ایمان هست ؛ که این همین نوع کشف در تصوف مطرح هست. البته باز هم حجت شرعی نیست و مقصود هم نیست. مقصود در تصوف بقول حضرت تهانوی قدس سره ، تنها انجام امور خوب اختیاری و ترک امور بد اختیاری هست. ما بقی خواب و رویا و حالات و کشفیات همه غیر الله هستند و مقصود نیستند. محمود و خوبند نه مقصود و مطلوب.

و صفای نوع دوم صفایی است که در نتیجه ریاضت و جفا کشی و تمرینات نفسی شاق حاصل میشه و ربطی به ایمان و دین هم نداره. چنانچه می بینیم مرتاضان و جوگی های هندی ، با انجام ریاضت های زیاد ، به این صفا دست پیدا می کنند . ولی چون این صفا مقرون به اتباع انبیاء کرام و شریعت مطهره و تزکیه نفس نیست ، ارزشی ندارد. برای همین اصل نزد صوفیه کرام ، عمل بر شریعت و استقامت بر بندگی هست. کشف و کرامت مقصود و نشان کمال نیست. بزرگترین کرامت ، اتباع شریعت است لا غیر‌

نفس بذاتها ، نجسه و لذا تزکیه میخواد ؛ یعنی از اساس پاک بشه. تزکیه تنها با شریعت حاصل میشه. اما تصفیه نفس با ریاضت هم حاصل میشه مثل کارهای مرتاضان. تصفیه به معنای غبار روبی مختصر هست. نفس با غبار روبی درست نمیشه. لذا تصفیه نفس با ریاضت بدون تزکیه مثل اینه که یک چیز نجس رو از بیرون طلا اندود کنند. ظاهرش طلایی شده ولی باطن هم چنان نجسه.

بر عکس تزکیه که نجاست را از درون از بین می برد.

📝محمّد عرفان غفر له