تـــصـــوف و عـــرفـــان

✍️ حکیم‌الامت مولانا اشرف‌علی تهانوی رحمه‌الله

🏷 اگر کسی پایبند سه چیز باشد، ان‌شاء‌الله محروم نخواهد ماند، گرچه مثل جنید بغدادی نشود:

1⃣: کاملا از گناهان دوری کند؛ چراکه از انجام گناه نوعی تاریکی در قلب پدیدار می‌شود. گناهکار اگر عبادت هم بکند، نور آن به فانوسِ مُشَبَّکی/سوراخ‌داری می‌ماند که نورش با تاریکی آمیخته است.

2⃣: به خلق خدا بدگمان نشود که چنین چیزی از کِبر سرچشمه می‌گیرد.

3⃣: هر وقت فرصت بود به‌قدر ممکن ذکر الله‌تعالی را بگويد و با بزرگان و عارفان هم‌نشینی و مصاحبت کند

📗 ملفوظات حکیم الامت

⁉️الاستفتاء⁉️( شماره ۲۴۴)

السلام علیکم واجه جان خوبید سلامتید

واجه جان درباره دزد که حکمش قطع دست هست حکومت اسلامی دست او را قطع کند

و آیا بغیر از این حکم دیگر حکمی هم بر او هست؟

مثلا صاحب مال بگه این مال منو دزدیده من معافش کردم و یا مال من را برگرداند من مدعی اجرای حد نمی شوم

و این کار ها سبب بشه که حد (قطع دست)جاری نشود ؛

بعضیا افراد بر حکومت اسلامی ایراد میگیرند که حکم الله رو جاری نمی کنند و دست دزد هارو قطع نمی کنند و اونارو شلاق میزنند و یا بر سر حیوان سوار میکنن و در شهر می گردانند؛

✍وعلیکم السلام و رحمة الله وبرکاته عزیز.

الحمدلله خوبم.

باید گفت برای سرقتی که موجب قطع ید است فقهاء شرایط و تفصیلات زیادی ذکر کرده اند که جای تفصیل در اینجا نیست، کسی با فقه و کتب فقهی آشنایی کامل دارد به خوبی می داند که مسائل فقهی بسیار پیچیده است و به این سادگی نمیتوان حکمی برای آنها صادر کرد .

به طور مثال یکی از شرایط برای سرقتی که موجب قطع ید است این است که به صورت پنهانی و خفیه باشد، اگر به صورت آشکارا باشد سرقت گفته نمی شود، بلکه غصب یا اختلاس و... گفته می شود و حکم آن جداست و قطع ید را موجب نمی شود.

شرط دیگری که ذکر کرده اند این است که سارق مال را از حرز (جایی که مال در آن برای محافظت نگهداری می شود) صاحب مال خارج کند و در حرز خودش داخل کند به طور مثال اگر سارقی در منزل شخصی داخل شد و در حال باز کردن گاو صندوق بود که دستگیر شد این اخذ تام گفته نمی شود و موجب قطع ید نمی شود.

یا اینکه از چوپان که در صحرا گوسفند می چراند ،گوسفندی دزدید، دستش قطع نمی شود ،ولی اگر از آغل گوسفندان سرقت کرد دستش قطع می شود.

قال الامام الكاساني:

ولو سرق من المراعي بعيرا، أو بقرة، أو شاة لم يقطع سواء كان الراعي معها، أو لم يكن، وإن سرق من العطن، أو المراح الذي يأوي إليه يقطع إذا كان معها حافظ، أو ليس معها حافظ، غير أن الباب مغلق فكسر الباب، ثم دخل فسرق بقرة قادها قودا حتى أخرجها أو ساقها سوقا حتى أخرجها، أو ركبها حتى أخرجها؛ لأن المراعي ليست بحرز للمواشي.

وإن كان الراعي معها؛ لأن الحفظ لا يكون مقصودا من الرعي، وإن كان قد يحصل به؛ لأن المواشي لا تجعل في مراعيها للحفظ، بل للرعي فلم يوجد الأخذ من حرز، بخلاف العطن، أو المراح فإن ذلك يقصد به

📚بدائع الصنائع

البته ناگفته نماند ،در مواردی که سرقت قطع ید را موجب نشود امام و حاکم اسلامی به جای آن تعزیز مناسب آن را برای سارق در نظر می گیرد.

همچنین در مذهب ابوحنیفه رحمه الله اگر قبل از مرافعه و رفتن به دادگاه سارق مال سرقت شده را به صاحبش برگرداند قطع ساقط می شود.

(ومنها) رد السارق المسروق إلى المالك قبل المرافعة عندهما، وإحدى الروايتين عن أبي يوسف.

وروي عنه أنه لا يسقط، ولا خلاف في أن الرد بعد المرافعة لا يسقط الحد.

(وجه) رواية أبي يوسف: أن السرقة حين وجودها انعقدت موجبة للقطع فرد المسروق بعد ذلك لا يخل بالسرقة الموجودة؛ فلا يسقط القطع الواجب، كما لو رده بعد المرافعة، ولهما أن الخصومة شرط لظهور السرقة الموجبة للقطع؛ لما بينا فيما تقدم، ولما رد المسروق على المالك فقد بطلت الخصومة، بخلاف ما بعد المرافعة؛ لأن الشرط وجود الخصومة لا بقاؤها، وقد وجدت

بدائع الصنائع

همچنین اگر سارق مال مسروقه را قبل از قضاوت دادگاه و قاضی مالک شد یعنی صاحب مال، مالش را به سارق هبه نمود قطع دست ساقط می شود و نزد امام ابوحنیفه و امام محمد رحمهما الله اگر بعد از حکم قاضی نیز مالش را به سارق هبه نمود قطع ید ساقط می شود.

(ومنها) ملك السارق المسروق قبل القضاء نحو ما إذا وهب المسروق منه المسروق من السارق قبل القضاء، وجملة الكلام فيه أن الأمر لا يخلو إما أن وهبه منه قبل القضاء، وإما أن وهبه بعد القضاء قبل الإمضاء فإن وهبه قبل القضاء يسقط القطع بلا خلاف، وإن وهبه بعد القضاء قبل الإمضاء يسقط عندهما، وقال أبو يوسف: لا يسقط، وهو قول الشافعي - رحمهما الله

📚بدائع الصنائع

خلاصه کلام نمی توان بر حکومت و امارت اسلامی که فقهای زیادی در آن حضور دارند ایراد گرفت مطمئنا ايشان از دایره شرعی و فقهی خارج نمی شوند.

والله اعلم.

حکیم الامت، مجدد الملت، حضرت مولانا اشرف علی تهانوی رحمه الله تعالی

گناه‌ در مسير اطاعت‌ از خدا و رسول‌ تأثير منفي‌ مي‌گذارد و غفلت‌ و بي‌خبري‌ در ذكر و ياد خداوند نقص‌ و خلل‌ ايجاد مي‌كند.

لذا سالک‌ وظيفه‌ اصلي‌ خويش‌ را اطاعت‌ از الله و رسول‌، پايبندي‌ اذكار، اجتناب‌ از گناهان‌ و پرهيز از غفلت ‌بداند. اگر تا مدتي‌ به‌ اين‌ موارد پايبند باشد، ان‌ شاء الله محروم‌ نخواهد شد.

اين‌ نكته‌ نيز قابل‌ يادآوري‌ است‌ كه‌ از نخستين‌ لحظه‌اي‌ كه‌ انسان ‌وارد اين‌ ميدان‌ مي‌شود، حصول‌ فوايد نيز آغاز مي‌شوند. اما مريد و سالک در ابتدا اين‌ موضوع‌ را درك‌ نمي‌كند. ولي‌ تدريجا به‌ آن‌ پي‌ مي‌برد.

اگر حاصل‌ شدن‌ فوايد به‌ تأخير افتاد، نترسد، پريشان‌ نشود، عجله‌ هم ‌نكند و از خود سستي‌ نشان‌ ندهد چرا كه‌ براي‌ حصول‌ فوايد نه‌ مدتي ‌مقرر است‌ و نه‌ كسي‌ مسئول‌ آن‌ مي‌باشد. ولي‌ تا اين‌ حد مي‌توان‌ اميدوار بود كه‌:

اندرين‌ ره‌ مي‌خراش‌ و مي‌تراش

‌تا دم‌ آخر دمي‌ فارغ‌ مباش‌

تا دم‌ آخر، دمي‌ آخر بود كه

عنايت‌ با تو صاحب‌ سر بود

يعني‌: كسي‌ كه‌ در اين‌ راه‌ قدم‌ مي‌گذارد پيوسته‌ بايد تلاش‌ كند و لحظه‌اي‌ غافل‌ نشود چرا كه‌ در اين‌ ميان‌ لحظه‌اي‌ فرا خواهد رسيد كه‌ در اين‌ لحظه‌ عنايات‌ پروردگار شامل‌ حال‌ خواهند شد و انسان‌ رستگار خواهد گشت‌.

🤍مأخذ: تزکیه و اصلاح (ترجمه قصد السبیل)

نسخه‌ای کارگشا از علامه اشرف‌علی تهانوی برای حل مشکلات

باری در «کانپور» (ایالت اوتارپرادش هندوستان) برای مردم مشکلی پیش آمد و به‌خاطر تصمیم حکومتی مردم خشمگین بودند و به برگزاری جلسه و راهپیمایی و تدابیر مختلف روی آورده بودند.

حضرت حکیم‌الأمت علامه اشرف‌علی تهانوی رحمه‌الله برای حل این مشکل پیشنهاد دادند: ضمن توبه و استغفار، همه‌ی مردم روزی حداقل پانصد مرتبه

«لَا حَوْلَ وَلَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللهِ العلي العظيم»

را ورد کنند و بخوانند. ان‌شاءالله طی یک هفته مصیبت دور و مشکل رفع خواهد شد.

مردم این پیشنهاد را پسندیدند و به آن عمل کردند. هنوز هفته‌ای نگذشته بود که آن دستور حکومتی لغو شد و آرامش بازگشت.

منبع: مولانا نجم‌الحسن تهانوی به نقل از «مفاسد گناه»

تاریخ سربرگ: 6 صفر 1441 / 14 مهر 98

✍🏻ترجمه و اقتباس: عبدالحکیم شه‌بخش

نقل است ڪه محمد بن واسع رَحِمهُ اللّٰهُ تَعَالَى از پارسایان و محدثان قرن دوم هجری هر روز بعد از نماز صبح این دعا را می خواند:

اَللَّهُمَّ إِنَّكَ سَلَّطْتَ عَلَيْنَا عَدُوًّا بَصِيــراً بــعُيُوبِنا يَــرانـا هُـوَ وَ قَبِیلُهُ مِنْ حَيْثُ لَا نَـــرَاهُمْ، اَللَّهُمَّ فَآيِسْهُ مِنّا كَما آيَسْتَه مِنْ رَحــْمَتِكَ وَ قَنِّطْهُ مِنّا كَما قَـــنَّطْتَهُ مِنْ عَفْوِكَ وَ بَاعِدْ بَيْنَنـــــا وَبَيْنَهُ كَما بَاعَدْتَ بَيْنَهُ وَبَيْنَ جَنَّتِكَ إِنَّكَ عَلَىٰ كُلَّ شَيْءٍ قَدیر"

پروردگارا، دشمنی را بر ما مسلط نمودی ڪه به عیوب ما آگاه است [یعنی شیطان]، و خودش و طایفه اش ما را می بینند از آنجایی ڪه دیده نمی شوند، پروردگار او را از ما مایوس گردان همان گونه ڪه او را از رحمت خود مایوس ڪردی، و او را از فریب دادن ما ناامید گردان همان گونه ڪه او را از عفو خود ناامید ڪردی و میان ما و او فاصله بینداز و او را دور ڪن همان گونه ڪه او را از بهشت دور ڪرده ای، چرا ڪه تو بر هر ڪاری توانایی"

روزی شیطان ..

در راه مسجد خودش را به او نشان داد و گفت: ای پسر واسع، مرا می شناسی؟ گفت: تو چه ڪسی هستی؟ گفت: من شیطانم

فرمود: چه می خواهی؟

گفت: این دعای استعاذه را به ڪسی آموزش ندهی. با تو پیمان می بندم ڪه نه خودم و نه هیچ ڪدام از فرزندان و پیروانم، تو و اولاد و نسل تو را وسوسه نخواهیم ڪرد و شما را به معصیتی امر نخواهیم ڪرد.

محمد بن واسع رَحِمهُ اللّٰهُ تَعَالَى فرمود: به خدا قسم هر ڪس این دعا را بخواهد به او آموزش می دهم. اڪنون هر ڪاری می خواهی انجام بده.

📚إحيَاءُ عُلُومِ الدِّين الإمامُ محمد الغزالی

علّتی بَتّر ز پندار کمال نیست / اندر جان تو ای ذو دلال

📌از نظر مولانا بیماری خودبینی سخت ترین و بدترین مرض است

عیب های خود را ندیدن و خود را بهترین و کاملترین فرد دانستن ، نقطه ی سقوط هر انسانی است

این بیماری در هر شکل که در وجود ما ظاهر شود

از خودبزرگ بینی و تکبر تا دیگران را دون خود دانستن و حق و حقیقت را فقط نزد خود پنداشتن ، بیماری مهلکی است

که زهر جان است و سرانجام موجب هلاکت آدمی می شود ...