تـــصـــوف و عـــرفـــان

◾️ خلاصه‌ی آداب به طور اختصار این است؛ قرآن مجید کلام معبود است، الفاظش فرموده‌ی پروردگار محبوب و مطلوب هستند. کسانی‌که با محبت سروکاری داشته‌اند می‌دانند که نامه‌ی معشوق و تقریر و تحریر آن برای یک آدم دلباخته چه قیمت و ارزش دارد. قضیه‌ی شیفتگی و دلباختگی‌ شایسته‌ و بایسته اصولا هم باید این‌گونه باشد که از حد قواعد و ضوابط فراتر ‌باشد.

«محبّت خویش آداب محبّت را بیاموزد»

◾️ در آن موقع اگر جمال حقیقی و نوازش‌های غیر متناهی تصور کرده شود، محبت موج خواهد زد.

هم‌چنین باید تصور نمود‌که این، کلام احکم الحاکمین و فرمان سلطان سلاطین است.

قانون پادشاهی‌ صاحب سطوت و جبروتی است که هیچ صاحب قدرتی با او برابری نکرده و نخواهد توانست برابری کند.

کسانی‌که به دربار سلاطین سروکار داشته‌اند به تجربه درک می‌کنند و کسانی‌که سرکاری نداشته‌اند می‌توانند تقریبًا دریابند که هیبت فرمان سلطانی چه تاثیری بر دل‌ها به‌جای می‌گذارد.

قرآن مجید هم کلام محبوب است و هم کلام حاکم؛ به همین جهت رعایت هر دو نوع آداب در وقت تلاوت آن ضروری است. 

◾️ حضرت عکرمه رحمه الله وقتی‌که قرآن مجید را به منظور تلاوت در دست گرفته باز می‌کرد بیهوش می‌شد و بر زمین می‌افتاد و این جمله بر زبانش جاری می‌شد: «هَذَا کَلَامُ رَبِّیْ، هَذَا کَلَامُ رَبِّیْ» (این کلام پروردگار من است، این کلام پروردگار من است!.)

◾️ این، اجمال آداب و اختصار تفصیل‌هایی است‌که مشایخ درباره‌ی آداب تلاوت، نوشته‌اند و تا حدودی توضیح آن را نیز خدمت خوانند‌گان تقدیم می‌کنم و خلاصه‌ی آن این است که بنده مسلمان نه به عنوان نوکر و نه به عنوان چاکر، بلکه به عنوان عبد (بنده) کلام آقای مالک و محسن و منعمش را تلاوت بکند. 

❕ اهل تصوف، و عرفان نوشته‌اند که هر کس خود را از ادای حق آداب قاصر دانسته تلاوت کند در مراتب قرب ترقّی خواهد کرد و هرکس به‌سوی خود با نظر عُجب و رضا نگاه کند از پیشرفت عقب خواهد ماند.

📝 فضایل اعمال؛ ترجمه شیخ الحدیث مولانا عبدالرحمن حفظه الله