حسد؛ بیماری خاموش دلها
فرق عارف با انسان معمولی دانلود اصلاح و تزکیه
یکی از بیماریهای خطرناک و پنهانی که بسیاری از انسانها گرفتار آناند، حسد است. این بیماری آثار و زیانهای فردی و اجتماعی بیشماری دارد، از همینرو، علمای اخلاق آن را از نکوهیدهترین صفات اخلاقی شمردهاند.
حسود هم به خود آسیب میزند و هم به کسی که مورد حسد قرار گرفته است.
تعریف حسد:
حسد یعنی آرزوی زوال نعمت از دیگری؛ این صفت در درجات مختلفی بروز میکند:
1. گاهی شخص حسود آرزو دارد نعمتی که در اختیار دیگری است، به او برسد، خواه آن نعمت نزد آن فرد بماند یا نه.
2. گاهی خواستهاش این است که نعمت از فرد دیگر سلب شود و خودش صاحب آن گردد.
3. و گاه، در زشتترین حالت، میخواهد آن نعمت از دیگری گرفته شود، حتی اگر خودش هم از آن بهرهمند نشود!
علمای اخلاق این درجه از حسد را «خبیثترین» و «زشتترین» نوع آن دانستهاند.
حسد در قرآن:
خداوند متعال میفرماید:
﴿ أَمْ يَحْسُدُونَ النَّاسَ عَلَىٰ مَا آتَاهُمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ ﴾
«آیا بر نعمتی که خداوند از فضل خود به مردم داده، حسادت میورزند؟» (نساء: ۵۴)
یهودیان، زمانی که علم و فضل و مقام والای رسولالله ﷺ را میدیدند، حسد میورزیدند و از شدت کینه درونی میسوختند. خداوند آنان را نکوهش کرده و فرمود:
﴿ وَدَّ كَثِيرٌ مِّنْ أَهْلِ الْكِتَابِ لَوْ يَرُدُّونَكُم مِّن بَعْدِ إِيمَانِكُمْ كُفَّارًا حَسَدًا مِّنْ عِندِ أَنفُسِهِمْ ﴾
«بسیاری از اهل کتاب، از روی حسادتی که در دل دارند، آرزو میکنند که شما را پس از ایمانتان، به کفر بازگردانند.» (بقره: ۱۰۹)
پیامبر اکرم ﷺ فرمودند:
«لا تحاسدوا، و لا تقاطعوا، و لا تباغضوا، و لا تدابروا، و كونوا عبادَ اللهِ إخواناً»
«با یکدیگر حسد نورزید، قطع رابطه نکنید، دشمنی نداشته باشید، پشت به یکدیگر نکنید و بندگان خدا باشید در حالیکه برادر یکدیگر هستید.» (صحیح مسلم)
پرهیز از حسد بر هر مسلمانی واجب است. اگر کسی به این بیماری مبتلا شد، باید در صدد درمان آن برآید. راهکارهایی برای درمان حسد عبارتاند از:
نسخه اول: اصلاح نگرش
بهتر است انسان بیندیشد که نعمتها از جانب خداوند است و هر کس آنچه دارد، از لطف و حکمت الهی است. حسادت، در حقیقت، اعتراض به تقسیم عادلانهی خداست. اگر حسادت ما نمیتواند نعمتی را از دیگری بگیرد، پس چرا خود را با اندوه و رنج بیهوده شکنجه دهیم؟
نسخه دوم: نگاهی به نعمتهای خود
کسی که حسد میورزد، باید بیندیشد که خود نیز از نعمتهایی برخوردار است. ممکن است مالی نداشته باشد، اما سلامت، آرامش یا علم داشته باشد. خداوند به هر کسی نعمتی خاص عطا کرده و حکمت در تفاوت این نعمتهاست.
نسخه سوم: زهد در دنیا
برای درمان حسد، باید دل از محبت دنیا تهی کرد. دنیا فانی است و دیر یا زود، هر چه در آن هست، از بین میرود. آنچه باقی میماند، ایمان و عمل صالح است. پس چه نیازی به سوزاندن دل برای داشتههای دیگران؟
انسان باید از خداوند طلب کند که دلش را از این آتش پنهان پاک گرداند و نجاتش دهد از این رذیلهی خطرناک.
حسد، ریشه بسیاری از دشمنیها، رنجها و نابسامانیهای فردی و اجتماعی است. دل، اگر به نور توکل، رضا و محبت الهی روشن شود، جای برای تاریکی حسد نمیماند. پس بیاییم دلهایمان را خانه رضایت بسازیم، نه حسرت.
برگرفته از کتاب: حسادت
مولف: مفتی محمد قاسم قاسمی حفظهالله
💠💠💠💠💠💠💠